Đặc sắc Lễ hội Katê của đồng bào Chăm Bình Thuận

Với ý nghĩa tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi và cầu mong cho sự hòa hợp lứa đôi, sự sinh sôi nảy nở của con người và vạn vật, mặc dù trải qua nhiều năm tháng nhưng lễ hội Katê của đồng bào Chăm vẫn được tái hiện với rực rỡ màu sắc và âm thanh theo đúng nghi thức nguyên gốc vốn có của một nền văn hóa Chămpa bởi những nghệ nhân đến từ các làng Chăm trong tỉnh Bình Thuận. Những nghi thức truyền thống trong phần Lễ như: Mở cửa tháp, tắm bệ thờ Linga- Yoni, cúng chính… đã thể hiện vẻ đẹp uy nghi của những đền, chùa và tháp Chăm. Những điệu múa Biyên, Marai truyền thống của các thiếu nữ Chăm duyên dáng, uyển chuyển hòa quyện trong những trống Baranưng rộn ràng, tiếng réo rắt của kèn Saranai… giúp du khách có thể hình dung tổng quan về một nền văn hóa Chăm độc đáo.

Gắn kết chặt chẽ với phần Lễ là phần Hội với những trình diễn nghề dệt thổ cẩm, nghề nặn gốm bằng phương pháp thủ công và các trò chơi dân gian mang đậm sắc thái truyền thống của đồng bào Chăm như: thi đội nước, đánh trống Ghi năng, thi làm bánh Gừng…Các hoạt động này đã nên một điểm nhấn cho lễ hội Katê 2014.

Katê là một lễ hội dân gian đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Balamôn ở tỉnh Bình Thuận để tưởng nhớ đến các vị thần như Ppo Klaung Girai, Ppo Rome… Katê cũng là dịp để người Chăm từ khắp mọi miền đất nước trở về quê cha đất tổ để đoàn tụ cùng gia đình, bạn bè, dòng họ. Tết Katê diễn ra trong một không gian lớn, bắt đầu từ các đền, tháp đến làng, dòng họ và cuối cùng là gia đình.

Vào những ngày này, không khí tại các làng, thôn, xóm của người Chăm rất rộn rã. Nhà nhà đều sửa soạn tươm tất để đón Tết Katê, khắp thôn xóm nhộn nhịp với các trò chơi dân gian, giao lưu thể thao, văn nghệ giữa các chàng trai, thiếu nữ Chăm. Khi lễ hội ở làng kết thúc thì lễ Katê ở các dòng tộc, gia đình trong đồng bào Chăm mới được tổ chức. Vào những ngày này, mọi thành viên trong gia đình đều có mặt đông đủ, quây quần bên nhau và cầu mong tổ tiên ông bà phù hộ cho con cháu gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.

Dịp này, Trung tâm Trưng bày Văn hóa Chăm Bình Thuận tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa để phục vụ đồng bào Chăm và du khách vui Tết Katê. Trung tâm còn tổ chức chương trình giao lưu văn hóa, các hội thi văn hóa truyền thống Chăm như: Thi hòa tấu nhạc cụ dân tộc, thi nắn bánh Gừng, thi viết chữ Chăm truyền thống nhanh và đẹp…

Nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho đồng bào Chăm đón Tết Tết Katê lành mạnh, tiết kiệm, UBND tỉnh Bình Thuận đã chỉ đạo các sở, ban, ngành và các huyện, thị xã, thành phố đảm bảo cung cấp đủ điện, nước cho người dân và tổ chức các hoạt động biểu diễn văn hóa, nghệ thuật tại các thôn, xã vùng đồng bào Chăm sinh sống. Nhân dịp này, lãnh đạo UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh Bình Thuận cũng đến thăm, tặng quà và chúc Tết đồng bào người Chăm; thăm, chúc Tết tại các chùa, các chức sắc, các đối tượng chính sách, gia đình tiêu biểu...

Được biết, đồng bào Chăm là một dân tộc thiểu số cư trú lâu đời ở tỉnh Bình Thuận, với dân số trên 41.000 người. Đồng bào Chăm ở Bình Thuận có rất nhiều lễ hội mang đậm sắc thái riêng như: Lễ hội Ramưwan, lễ Rija Nưgar, lễ Chabun, đặc biệt là Lễ hội Katê.

Hồng Hiếu - TTXVN